جراحی بسته دیسک کمر چیست؟ دیسک کمر از جمله مشکلات شایع ستون فقرات است که بسیاری از افراد مخصوصا با افزایش سن یا در اثر فشارهای مداوم و حرکات ناصحیح با آن مواجه میشوند. این عارضه میتواند نتیجه فرسودگی تدریجی دیسکها، آسیبهای فیزیکی یا فشار بیش از حد بر ستون فقرات باشد و در نهایت موجب درد و محدودیت حرکتی در فرد شود. در طی سالهای اخیر، پیشرفتهای پزشکی راههای نوینی را برای درمان این عارضه پیش روی بیماران قرار داده است که یکی از مؤثرترین آنها، جراحی بسته دیسک کمر میباشد.
این روش به دلیل عدم نیاز به برشهای بزرگ، نسبت به جراحی باز با درد کمتر و دوران نقاهت کوتاهتری همراه است. همین ویژگیها باعث شده است تا جراحی بسته به انتخاب نخست بسیاری از بیماران و پزشکان تبدیل شود. با انجام این عمل میتوان به شکل مؤثری از دردهای مزمن کمر رهایی یافت و کیفیت زندگی را بهبود بخشید. در ادامه، به بررسی دقیقتر روشهای جراحی بسته دیسک کمر خواهیم پرداخت. با ما همراه شوید.
جراحی بسته دیسک کمر چیست؟
دیسکهای بین مهرهای در واقع ساختارهایی نرم، انعطافپذیر و ژلهای هستند که میان مهرههای ستون فقرات قرار گرفتهاند و نقش ضربهگیر را برای بدن ایفا میکنند. این بخشها از وارد آمدن فشار و آسیب مستقیم به مهرهها جلوگیری میکنند و در حفظ تعادل و حرکت طبیعی ستون فقرات نقش حیاتی دارند. اما زمانی که یکی از این دیسکها دچار پارگی، بیرونزدگی یا آسیب شود، شرایطی ایجاد میشود که به آن فتق یا بیرونزدگی دیسک کمر گفته میشود. چنین وضعیتی میتواند موجب دردهای شدید در ناحیه کمر، بیحسی اندامها، ضعف عضلانی و در برخی موارد محدودیت حرکتی شود.
جراحی بسته دیسک کمر یکی از روشهای نوین درمانی است که بدون نیاز به برشهای بزرگ و جراحی باز انجام میشود. در این شیوه کمتهاجمی، پزشک با استفاده از سوزنها یا ابزارهای بسیار ظریف به ناحیه آسیب دیده دسترسی پیدا کرده و فشار وارد بر دیسک را کاهش میدهد. به دلیل حذف برشهای عمیق و کاهش آسیب به بافتهای اطراف، این نوع جراحی با حداقل تهاجم انجام شده و روند درمان و بهبودی بیمار نیز سریعتر و آسانتر خواهد بود.
بررسی مزیتهای جراحی بسته دیسک کمر
- روشی کم تهاجمی و کمترین آسیب به بافتهای اطراف و عضلات
- کوتاه بودن دوره نفاهت و بازگشت سریع به فعالیتهای روزمره
- کمترین عوارض بعد از انجام در مقایسه با جراحی باز
- بدون نیاز به بستری طولانی مدت در بیمارستان
- بدون نیاز به بیهوشی عمومی
جراحی بسته دیسک کمر به چه روشهایی انجام میشود؟
پزشک با توجه به شرایط بیمار و میزان آسیب دیسک میتواند جراحی بسته دیسک کمر را به روشهای مختلفی انجام دهد. توجه داشته باشید که هدف تمامی این روشها کاهش فشار وارد بر اعصاب ستون فقرات و تسکین درد بدون نیاز به برشهای وسیع و جراحی باز است.
در ادامه به مهمترین روشهای انجام جراحی بسته دیسک کمر اشاره کردهایم.
دیسککتومی پرکوتانئوس
در این روش، جراح یک برش کوچک ایجاد کرده و با استفاده از سوزنها و ابزارهای مخصوص به بخش آسیب دیده دیسک دسترسی پیدا میکند. هدف از این عمل، خارج کردن بخشی از دیسک فشرده شده است تا فشار از روی ریشههای عصبی برداشته شود. به دلیل برش کوچک و حداقل آسیب به بافتهای اطراف، بیمار معمولا دوران نقاهت کوتاهتری را تجربه میکند و در کوتاهترین زمان به فعالیتهای روزمره بازمیگردد.
آب درمانی
در این روش از جتهای آبی برای کاهش اندازه دیسک و حذف بخشهای آسیب دیده استفاده میشود. این فرآیند باعث میشود تا حجم دیسک کاهش یابد و فشار از روی عصبهای درگیر برداشته شود. آب درمانی یکی از شیوههای غیرتهاجمی و مؤثر است که ضمن حفظ ساختار اصلی دیسک، درد و التهاب را به شکل قابلتوجهی کاهش میدهد.
لیزر دیسکتومی
در این نوع جراحی، از انرژی متمرکز لیزر برای تبخیر بخشی از بافت داخلی دیسک استفاده میشود. این کار موجب کاهش حجم دیسک و در نتیجه کاهش فشار روی عصبهای نخاعی میگردد. دقت بالای لیزر و حداقل آسیب به بافتهای اطراف از ویژگیهای مهم این روش است. به همین دلیل، لیزر دیسکتومی یکی از پرکاربردترین روشهای درمان دیسک کمر به شیوه بسته محسوب میشود.
تزریق اوزون
در روش تزریق اوزون، گاز اوزون که خاصیت ضدالتهابی دارد به همراه ترکیبی از مواد ضدالتهاب، ویتامینها و مواد معدنی مستقیما به ناحیه دیسک آسیب دیده تزریق میشود. این ماده با کاهش التهاب و تورم در محل آسیب، موجب تسکین درد و بهبود عملکرد دیسک میگردد. علاوه بر این، تزریق اوزون میتواند به بهبود جریان خون در ناحیه آسیب دیده کمک کرده و روند بهبودی را سرعت ببخشد. در طول تزریق، بیمار هیچ دردی احساس نمیکند و معمولا پس از چند جلسه، کاهش قابلتوجهی در درد و التهاب مشاهده میشود.
تزریق در ناحیه اپیدورال
یکی از روشهای رایج برای کاهش درد و التهاب ناشی از دیسک کمر، تزریق در فضای اپیدورال است. در این روش، ترکیبی از داروی بیحسی مانند لیدوکائین و داروی ضدالتهاب کورتیکواستروئیدی به صورت مستقیم در ناحیه اپیدورال تزریق میشود. این تزریق باعث کاهش التهاب در اطراف اعصاب و تسکین درد در ناحیه کمر میگردد. فرآیند انجام این روش تنها چند دقیقه طول میکشد و معمولا در بیماران با دیسکهای خفیفتر انجام میشود. اثر دارو معمولا به سرعت ظاهر شده و به بیمار امکان بازگشت به فعالیتهای عادی را میدهد.
تزریق بلوک فاست
بلوک فاست یکی از روشهای درمانی برای کنترل درد ناشی از التهاب مفاصل فاست در ستون فقرات است. مفاصل فاست در پایداری و حرکت ستون فقرات نقش مهمی دارند، اما در اثر فشار یا التهاب منجر به درد مزمن میشوند. در این روش، پزشک با استفاده از تصویربرداری مانند اشعه ایکس، محل دقیق مفصل آسیب دیده را شناسایی کرده و ترکیبی از داروی بیحسی و داروی کورتیکواستروئیدی را به آن تزریق میکند. این فرآیند معمولا 20 تا 30 دقیقه طول میکشد و اثر آن پس از چند روز به صورت تدریجی ظاهر میشود.
رادیو فرکانسی
رادیوفرکانسی روشی موثر برای درمان دردهای مزمن و طولانی مدت در ناحیه کمر و گردن است. در این روش، پزشک با استفاده از امواج رادیویی، حرارتی کنترل شده در اطراف اعصاب درد ایجاد میکند تا مسیر انتقال سیگنالهای درد به مغز قطع شود. نتیجه این درمان معمولا پس از دو هفته قابل مشاهده است و اثر تسکینی آن بین 9 تا 14 ماه ماندگار میماند. در برخی بیماران، اثر آن حتی تا دو سال نیز ادامه دارد. این روش بدون نیاز به بیهوشی عمومی انجام میشود و پس از عمل، بیمار به سرعت بهبود مییابد.
تزریق ترنسفورمینال
در روش ترنسفورمینال، داروی استروئیدی مستقیما در مجرای عصبی (فورامن) تزریق میشود؛ همان نقطهای که ریشههای اعصاب از ستون فقرات خارج میشوند. این تزریق با هدف کاهش التهاب، رفع فشار بر عصب و تسکین علائمی مانند گزگز، بیحسی و درد صورت میگیرد. اثر درمانی این روش معمولا ماندگاری بالایی دارد و برای بیمارانی که از دردهای تیرکشنده یا مزمن ناشی از فتق دیسک رنج میبرند، گزینهای موثر محسوب میشود.
تزریق دیسکوژل
دیسکوژل به وسیله یک سوزن ظریف مستقیما در دیسک تزریق میشود. این ماده به تقویت بافت دیسک و کاهش فشار بر ریشههای عصبی کمک میکند. علاوه بر اثر ضد درد، دیسکوژل با تثبیت ساختار دیسک موجب بهبود تدریجی بیرونزدگی و ترمیم بافت آسیبدیده میشود. این روش یکی از گزینههای مؤثر برای بیمارانی است که به دنبال درمانی طولانی مدت و کمتهاجم هستند و معمولا با رضایت بالای بیماران همراه است.
سخن پایانی
روشهای مختلف جراحی بسته دیسک کمر هرکدام با هدف کاهش درد، رفع التهاب و بازگرداندن عملکرد طبیعی ستون فقرات انجام میشوند. این شیوهها نسبت به جراحی باز، تهاجم کمتری دارند و دوران نقاهت آنها بسیار کوتاهتر است. در طی سالهای اخیر، استفاده از این روشها به طور گسترده مورد توجه پزشکان قرار گرفته است و به بیماران کمک کرده است تا بدون نیاز به عملهای سنگین، بهبود قابلتوجهی را تجربه کنند.
