التهاب مفصل ساکروایلیاک یکی از مشکلات شایع در ناحیه کمر و لگن می باشد که می تواند به درد و ناراحتی شدید منجر گردد. این مفصل مانند نقطه اتصالی بین ستون فقرات و لگن عمل می کند و نقش مهمی در حرکت و ثبات بدن دارد.
التهاب مفصل ساکروایلیاک می تواند بسیار دردناک باشد و علت این التهاب و درد اختلال در این مفصل است. این التهاب معمولا یک مشکل بسیار شایع است که می تواند باعث ایجاد مشکلات حرکتی و درد شود. تشخیص به موقع و انجام درمان مناسب می تواند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک شایانی نماید.
مفصل ساکروایلیاک چیست؟
مفصل ساکروایلیاک، مفصلی است که بین استخوان ساکروم (استخوان زیرین ستون فقرات) و استخوان ایلیوم (یکی از استخوان های لگن) قرار گرفته است. این مفصل نقش مهمی در انتقال وزن بدن از ستون فقرات به پاها دارد و به ثبات لگن کمک می‌کند.
مفصل ساکروایلیاک به صورت یک مفصل غیر حرکتی یا نیمه حرکتی عمل می کند. این مفصل دارای بافت های نرم و لیگامان های است که به ثبات و کاهش حرکت بیش از حد آن کمک می کنند. این ویژگی ها باعث می شود که این مفصل بتواند بارهای سنگین را آسان تر تحمل نماید.
درد ساکروایلیاک معمولا شبیه درد دیسک کمر بدون عمل جراحی است. تشخیص دقیق برای تعیین منبع درد بسیار اهمیت دارد. برای مدیریت درد و علائم ابتدا از فیزیوتراپی، تمرینات کششی، تزریق داخل مفاصل و….. استفاده می کنند و در صورتی که درمان با این روش های غیر جراحی موفقیت آمیز نبود بیمار باید عمل جراحی انجام دهد.
| نوع التهاب | توضیحات | علائم شایع | درمان‌های پیشنهادی |
| آرتریت ساکروایلیاک | التهاب مفصل ساکروایلیاک معمولاً به دلیل بیماری‌های خودایمنی | درد در ناحیه کمر و باسن، سفتی صبحگاهی | داروهای ضد التهاب، فیزیوتراپی |
| سندرم درد ساکروایلیاک | درد ناشی از آسیب یا التهاب در این ناحیه | درد تیرکشنده به پاها، حساسیت در ناحیه | استراحت، تزریق کورتیکواستروئید |
| بیماری انکیلوزان اسپوندیلیت | یک بیماری خودایمنی که می‌تواند مفصل ساکروایلیاک را تحت تأثیر قرار دهد | درد مزمن کمر و سفتی، کاهش تحرک | داروهای ضد التهاب، فیزیوتراپی، ورزش |
| عفونت مفصل ساکروایلیاک | عفونت در مفصل که می‌تواند ناشی از باکتری‌ها باشد | تب، ورم و درد شدید | آنتی‌بیوتیک‌ها، جراحی در موارد شدید |
التهاب مفصل ساکروایلیاک چیست؟
این التهاب معمولاً ناشی از آرتریت، آسیب یا بیماری‌های خودایمنی است. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، تشخیص، درمان و پیشگیری از التهاب مفصل ساکروایلیاک پرداخته و از 30 منبع معتبر فارسی استفاده خواهد شد.
علل التهاب مفصل ساکروایلیاک چیست؟
ساکروایلیاک یک بیماری مرتبط با مفاصل ساکروایلیاک است. این مفصل معمولا در نقطه اتصال ستون فقرات به لگن در دو طرف قرار دارد. بروز التهاب و عفونت لگن در این قسمت باعث ایجاد دردهای در نواحی عضلات باسن، کمر و پاها می شود.
التهاب مفصل ساکروایلیاک می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که شامل موارد زیر است:
آرتریت
این بیمارس یک بیماری خود ایمنی است که در مفاصل خاجی خاصره رخ می دهد. آرتریت دارای انواع مختلفی است که شامل آنکیلوزان و اسپوندیلیت است که بر روی ستون فقرات تاثیر خواهد گذاشت.
آسیب های جدی به بدن
آسیب های ناشی از تصادفات، سقوط ها یا حرکات ناگهانی می توانند به التهاب مفصل ساکروایلیاک منجر گردد. این آسیب‌ها می توانند به بافت های نرم و لیگامان های اطراف مفصل آسیب برسانند.
عفونت
عفونت های باکتریایی یا ویروسی می توانند باعث التهاب مفصل ساکروایلیاک شود. عفونت های سیستمیک نیز می توانند به این مفصل آسیب برسانند.
بارداری
این مفصل باید در زمان زایمان شل و کشیده شود. اضافه وزن و تغییر در راه رفتن در دوران بارداری می تواند باعث وارد شدن فشار اضافی روی این مفاصل و سایش غیر طبیعی شود.
عوامل ژنتیکی
برخی از افراد به دلیل عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به التهاب مفصل ساکروایلیاک قرار بگیرند.
علائم التهاب مفصل ساکروایلیاک
تشدید درد ساکروایلیاک می تواند باعث التهاب شود. التهاب مفصل خاجی خاصره می تواند دلیل اصلی خشکی، درد و دیگر علائم باشد. علائم التهاب مفصل ساکروایلیاک ممکن است متفاوت باشد و شامل موارد زیر باشد:
درد در پاها و کمر
درد در ناحیه پایین کمر و لگن یکی از شایع ترین علائم التهاب مفصل ساکروایلیاک می باشد. این درد ممکن است به صورت تیر کشیدن، سوزش یا درد مداوم باشد. درد معمولاً در یک سمت بدن و در ناحیه نزدیک به مفصل ساکروایلیاک احساس می شود.
محدودیت حرکتی
افرادی که به التهاب مفصل ساکروایلیاک دچار هستند، ممکن است با محدودیت در دامنه حرکتی در ناحیه لگن و کمر مواجه شوند. این محدودیت می تواند بر روی فعالیت های روزمره آن ها تاثیر بگذارد.
التهاب و ورم
گاهی اوقات ممکن است ناحیه اطراف مفصل ساکروایلیاک متورم و ملتهب شود. این التهاب ممکن است با قرمزی و گرما همراه باشد.
علائم سیستمیک
در موارد بسیار شدید علائم عمومی مانند تب، خستگی و کاهش وزن هم در بیمار مشاهده می شود. این علائم معمولاً نشان دهنده یک مشکل جدی تر است و بیمار باید سریعا برای تشخیص و درمان به پزشک متخصص مراجعه نماید.
خشکی
خشکی و کاهش دامنه حرکتی در پایین کمر، لگن و خاصره و کشاله ران معمولا در حرکاتی همچون خم شدن یا بالا رفتن از پله ها در کمر مشکل به وجود می آورد.
بیشتر بدانید:
تشخیص التهاب مفصل ساکروایلیاک
معمولا هیچ آزمایشی برای تشخیص التهاب مفصل ساکروایلیاک وجود ندارد. تشخیص اختلال عملکرد مفصل خاجی ممکن است سخت باشد چون علائم آن تقریبا شبیه دیگر مشکلات ستون فقرات مانند درد ساق پا ناشی از فتق دیسک است. برخی از روش های تشخیص التهاب مفصل ساکروایلیاک به شرح زیر است:
تاریخچه پزشکی
پزشک ابتدا تاریخچه پزشکی بیمار را بررسی می کند و علائم و نشانه های بیمار را مورد ارزیابی قرار می دهد. آزمایش های متعدد پزشکی وجود دارد که با انجام آن ها می توان علت درد ساکروایلیاک را تشخیص داد.
معاینه فیزیکی
ممکن است پزشک با انجام معاینه فیزیکی، نقاط درد و محدودیت حرکتی را مورد بررسی قرار دهد. این معاینه می تواند شامل تست های خاصی باشد که به شناسایی التهاب کمک شایانی می کند.
تصویربرداری
- اشعه ایکس یکی از روش ها برای بررسی تغییرات استخوانی و آسیب های احتمالی است که ممکن است پزشک برای بیمار تجویز کند.
- MRI این روش تصویربرداری می تواند به شناسایی التهاب در بافت های نرم و غضروف‌ها کمک کند.
- سی تی اسکن روش دیگری است که می تواند برای بررسی جزئیات دقیق‌تر مفصل و بافت های اطراف استفاده شود.
انجام آزمایش خون
برخی از آزمایشات خون می توانند به شناسایی وجود عفونت یا التهاب در بدن کمک شایانی نماید. این آزمایشات ممکن است شامل بررسی مارکرهای التهابی مانند پروتئین C-reactive (CRP) و سرعت رسوب گلبول‌های قرمز باشد.
روش های درمانی التهاب مفصل ساکروایلیاک
درمان این مشکل به شدت بیماری و علت آن بستگی دارد. روش های بسیاری برای مدیریت این بیماری وجود دارد که شامل درمان های غیرجراحی و جراحی می شود.
استفاده از داروها
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی این داروها می توانند باعث کاهش درد و التهاب شوند.
- در موارد بسیار شدید پزشک ممکن است تزریق استروئید را برای کاهش التهاب به بیمار پیشنهاد دهد.
- داروهای بیولوژیک داروهای هستند که معمولاً در درمان آرتریت های خود ایمنی هم چون آرتریت روماتوئید و اسپوندیلیت آنکیلوزان استفاده می شوند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی می تواند به تقویت عضلات اطراف مفصل و بهبود دامنه حرکتی بیمار کمک کند. تمرینات خاصی برای کاهش درد و التهاب طراحی می شوند.
تغییر سبک زندگی
استراحت: استراحت کافی و جلوگیری از فعالیت های سنگین می تواند به بهبود وضعیت کمک کند.
کاهش وزن: در صورتی که اضافه وزن وجود داشته باشد، کاهش وزن می تواند فشار کمتری به مفاصل وارد کند.
آرتروسکوپی
این روش جراحی کم تهاجمی است که به پزشک اجازه می دهد تا با استفاده از دوربین و ابزارهای خاص، مشکلات مفصلی را ترمیم نماید.
فیوژن مفصل
در موارد حاد پزشک ممکن است فیوژن مفصل ساکروایلیاک را به بیمار پیشنهاد دهد. در این روش، استخوان های ساکروم و ایلیوم به هم متصل می شوند تا حرکت مفصل محدود شود و درد کمتر احساس شود.
|
دیگر روش های درمانی التهاب مفصل ساکروایلیاک |
|
| استفاده از یخ و گرما | درمان دستی |
| تزریق داخل مفصل | بریس |
راه های پیشگیری از التهاب مفصل ساکروایلیاک
- کنترل وزن می تواند فشار کمتری بر روی مفاصل وارد کند و به حفظ سلامت مفاصل کمک کند.
- کاهش حرکات ناگهانی و فشار زیاد بر روی مفصل می تواند به پیشگیری از آسیب‌ها کمک کند.
- تغذیه سالم و مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی می تواند به سلامت مفاصل کمک کند.
به نقل از سایت پروفسور فروغ: مفاصل ساکروایلیاک بین استخوان های ایلیوم و ساکروم قرار دارند و ستون فقرات را به باسن متصل می‌کنند. این دو مفصل وظیفه حمایت و پایداری از سایر اندام‌ها را بر عهده دارند و نقش مهمی در جذب ضربه هنگام راه رفتن و بلند کردن اجسام را ایفاء می‌کنند. مفاصل خاجی خاصره از پشت در زیر کمر قرار دارند، به گونه‌ای که در محل قرارگیری آن‌ها دو فرورفتگی قابل مشاهده هستند.
جمع بندی
همانطور که گفته شد التهاب مفصل ساکروایلیاک یک بیماری شایع است که می تواند تاثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشد. شناخت علل و علائم و روش های درمان این بیماری می تواند به مدیریت بهتر این بیماری کمک کرد. در صورت بروز هرگونه علائم التهاب مفصل ساکروایلیاک، مشاوره با پزشک و دریافت درمان مناسب ضروری است. با رعایت نکات پیشگیرانه و انجام درمان های مناسب، می توان به بهبود وضعیت مفصل و کیفیت زندگی کمک کرد.
