تزریق سیمان در ستون فقرات ، که به عنوان “سمنتوپلاستی” یا “ورتبروپلاستی” شناخته می‌ شود، یک روش درمانی است که برای کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به شکستگی‌ های فشاری در مهره‌ ها به کار می‌ رود. این روش به ویژه در بیماران مبتلا به پوکی استخوان رایج است. تزریق سیمان به عنوان یک روش درمانی از اواسط دهه 1980 آغاز شد. این روش ابتدا برای درمان شکستگی‌ های ناشی از تروما مورد استفاده قرار گرفت و به تدریج به درمان شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان گسترش یافت. در این مقاله، به بررسی روند این روش، مزایا، عوارض و نکات مهم در مورد آن خواهیم پرداخت.

ورتبروپلاستی چیست؟

 

ورتبروپلاستی پروسه درمانی خاصی است که در آن یک سیمان مخصوص به مهره های شکسته فرد تزریق می شود. هدف از این کار تسکین درد نخاعی افراد و بازگشت قابلیت جابجایی و حرکت فرد است.

البته باید بگوییم که تمامی افراد، کاندیدای خوبی برای این پروسه درمانی خاص نیستند. برخی از تحقیقات و پژوهش ها نشان داده اند که ورتبروپلاستی به نسبت دیگر روش های درمانی مزایای کمتری دارد.

تزریق سیمان به ستون فقرات یا ورتبروپلاستی یک عمل جراحی سرپایی می باشد که  برای درمان شکستگی های فشاری مهره های ستون فقرات صورت می گیرد. هنگامی که استخوان ها ترک خورده یا شکسته شده و به هم ساییده می شوند، درد شدیدی ایجاد می شود که در چنین مواردی پزشک می تواند با تزریق سیمان به مهره های کمر از فروپاشی آن ها جلوگیری کند و درد آن را از بین ببرد.

معمولا افزایش سن و بیماری پوکی استخوان می تواند باعث  شکستگی مهره های ستون فقرات گردد و این شکستگی ها می تواند بدون ضربه و درد و در زمان انجام کارهای روزانه اتفاق بیفتد. این شکستگی ها به مرور زمان می تواند باعث ایجاد قوز در فرد شود. برای درمان این مشکل می توان از تزریق ماده سیمانی به ستون فقرات استفاده کرد که تا حد زیادی درد و التهاب را از بین می برد.

تشخیص شکستگی مهره ستون فقرات

 

پزشک از طریق روش های مختلف می تواند این شکستگی ها را تشخیص دهد. ابتدا سابقه بیماری بیمار را مورد بررسی قرار می دهد و بعد با انجام معاینات جسمی بیمار محل درد را مورد بررسی قرار می دهد. انجام سی تی اسکن، عکس برداری، ام آر ای از سری روش های هستند که پزشک برای تشخیص این بیماری تجویز می نماید. این نوع شکستگی ها بیشتر به خاطر پوکی استخوان از این رو پزشک تراکم مواد معدنی استخوان بیمار را هم مورد بررسی قرار می دهد تا بتواند پوکی استخوان را تشخیص دهد.

بیماران باید در مورد پروسه درمانی ورتبروپلاستی و ریسک ها و مزایایی که دارد با پزشک معالج خود صحبت کنند. برخی از پزشکان ممکن است این پروسه درمانی را در برخی شرایط خاص پیشنهاد کنند. به عنوان مثال اگر:

• روش های سنتی برای درمان مهره های شکسته در بدن و درد کمر تاثیری در بهبود وضعیت فرد نداشته باشند.
• فرد با مشکل درد شدید و طولانی مدت مواجه بوده و توانایی حرکت را از دست داده است.
• مهره های شکسته در نخاع منجر به بروز مشکلات جدی و خاصی شده اند که از جمله آن ها می توان به ترومبوز ورید عمیق، تسریع پروسه پوکی استخوان، مشکلات تنفسی، کاهش یافتن قد و مشکلات عاطفی یا اجتماعی.

 

جراحی ورتبروپلاستی چگونه انجام می‌شود؟

 

به احتمال زیاد پزشک به شما داروی آرام بخش می‌‌دهد تا استرس و اضطراب شما از بین برود. به برخی از بیمارانی که دچار درد بسیار شدید هستند داروهای بیشتری داده می‌شود تا بتوانند به خواب بروند. سپس پزشک از داروی بیحسی موضعی در محل مورد نظر استفاده خواهد کرد، پس از آنکه این ناحیه بیحس شد یک سوزن کوچک را وارد استخوان آسیب دیده مهره خواهد کرد و به این منظور از تجهیزات مخصوص اشعه ایکس برای هدایت صحیح سوزن استفاده می‌نماید.

زمانی که سوزن وارد موضع مورد نظر می‌‌شود پزشک به تزریق سیمان استخوان به درون استخوان می‌پردازد تا از آن محافظت شود. سیمان به سرعت سفت می‌شود و باعث پایدار شدن استخوان خواهد شد. پزشک می‌‌تواند در همان لحظه به تزریق سیمان به درون چندین استخوان آسیب دیده بپردازد. به طور کلی درمان هر یک از استخوان‌ها حدود یک ساعت طول خواهد کشید و معمولا بیمار می‌تواند چند ساعت پس از اتمام جراحی از بیمارستان مرخص شود و به منزل برود.

سمنتوپلاستی و تزریق سیمان

 

سمنتوپلاستی و ورتبروپلاستی دو روش مشابه هستند که در آن‌ ها از سیمان مخصوص استخوان برای پر کردن فضای داخلی مهره استفاده می‌ شود. در سمنتوپلاستی، سیمان به داخل مهره تزریق می‌ شود تا آن را تقویت کند، در حالی که در ورتبروپلاستی، سیمان به طور مستقیم به داخل شکستگی مهره تزریق می‌ شود.

جراحی کیفوپلاستی چیست و چگونه انجام می‌شود؟

 

این نوع جراحی نیز شبیه جراحی ورتبروپلاستی است و تنها تفاوتی که بین آنها وجود دارد این است که پزشک یک بالن را وارد مهره می‌نماید و به آرامی آن را پر از باد می‌‌کند تا فضای مورد نظر را در استخوان به وجود بیاورد سپس باد درون بالن تخلیه می‌‌شود و فضای ایجاد شده توسط سیمان استخوان پر خواهد شد. همانند ورتبروپلاستی از این روش جراحی برای تسکین درد شکستگی فشاری ستون فقرات که به پوکی استخوان ارتباط دارد استفاده می‌‌شود. این روش جراحی می‌‌تواند در اکثر بیماران باعث بهبود شکل و ظاهر استخوان شود اما باعث تغییرات قابل توجه در قد این بیماران نخواهد شد.

 

فواید کیفوپلاستی و ورتبروپلاستی

 

فواید تزریق سیمان به ستون فقرات شامل موارد زیر است:

• تزریق سیمان به ستون فقرات می‌‌تواند توانایی عملکرد بیمار را افزایش دهد و بیمار قادر است کم کم فعالیت‌های خود را مانند قبل انجام دهد و نیازی به برنامه توان‌بخشی و فیزیوتراپی ندارد.
• تزریق سیمان به ستون فقرات از لغزش بیشتر مهره جلوگیری می‌کند.
• تزریق سیمان به ستون فقرات درمانی برای تسکین درد ناشی از شکستگی فشاری مهره‌ها می‌باشد.
• بعد از تزریق سیمان به ستون فقرات بسیاری از بیماران توانایی حرکتی خود را به دست می‌آورند.
• در تزریق سیمان به ستون فقرات نیازی به ایجاد برش‌های بزرگ بر روی سطح پوست نیست و فقط یک برش بسیار کوچک روی پوست بیمار ایجاد می‌‌شود که نیاز به بخیه زدن نیز ندارد.

 به نقل از سایت دکتر آریا سب دارائی : ورتبروپلاستی و کیفوپلاستی که عموم مردم آن را با عنوان تزریق سیمان می‌ شناسند روش های مشابهی هستند. هر دو از طریق یک سوزن توخالی انجام می شوند که از طریق پوست به مهره شکسته منتقل می شوند. در ورتبروپلاستی، سیمان استخوان (به نام پلی متیل متاکریلات) از طریق سوزن توخالی به استخوان شکسته تزریق می شود. در کیفوپلاستی ابتدا یک بالون وارد تنه مهره می‌ کنند تا مهره فشرده شده را به ارتفاع طبیعی خود تا حد امکان بازگردانند و سپس فضا را با سیمان استخوانی پر می کند. این روش برای هر مهره آسیب دیده تکرار می شود. مهره های تقویت شده با سیمان به شما امکان می دهد صاف بایستید و درد شما را کاهش می دهد. بدون انجام درمان، شکستگی ها در نهایت بهبود می یابند، اما در وضعیت فرو ریخته. مزیت کیفوپلاستی این است که مهره قبل از سفت شدن استخوان به حالت طبیعی باز می گردد. بیمارانی که تزریق سیمان به روش کیفوپلاستی انجام داده اند پس از درمان به میزان قابل توجهی درد کمتری را گزارش می کنند.

ورتبروپلاستی به چه کسانی توصیه نمی شود؟

 

1- ابتلا به عفونتهای ستون فقرات از جمله استئومیلیت، دیسکیت و آبسه اپیدورال
2- بیماران با تب یا عفونت های سیستمیک قبل از عمل باید ارزیابی و درمان شوند.
3- ترومبوسیتوپنی شدید و کواگولوپاتی پیش از عمل باید اصلاح شود.
4- این پروسه نمی تواند از وقوع شکستگی در بیمارانی که مبتلا به استئوپروز هستند جلوگیری کند. این پروسه برای ترمیم شکستگی compression بکار می رود نه درمان آن
5- ورتبروپلاستی قادر به اصلاح خمیدگی مهره ها که در اثر استئوپروز بوجود آمده نمی باشد اما می تواند از بدتر شدن آن جلوگیری کند.
6- برای بیمارانی که آمفیزم مزمن یا دیگر بیماریهای ریوی دارد بسیار سخت است که 3-2 ساعت به صورت prone دراز بکشد.
7- بیمارانی که شکستگی انها التیام یافته است نمی توانند ورتبروپلاستی انجام دهند.

عوارض ورتبروپلاستی ( تزریق سیمان در مهره کمر )

 

عمل ورتبروپلاستی مانند هر جراحی دیگر می تواند با عوارض احتمالی همراه باشد که مهمترین آنها عبارتند از:

• مشکلات ناشی از بیهوشی
• DVT
• عفونت
• نشت سیمان استخوانی به بافت های اطراف
• ادامه درد
• نقص عصبی

کیفوپلاستی برای چه افرادی توصیه نمی شود؟

 

1) نداشتن درد

2) وجود عفونت پوستی لوکال

3) ابتلا به عفونت های ستون فقرات از جمله استئومیلیت، دیسکیت و آبسه اپیدورال

4) بیماران با تب یا عفونت های سیستمیک قبل از عمل باید ارزیابی و درمان شوند.

5) ترومبوسیتوپنی و کوآگولوپاتی پیش از عمل باید اصلاح شود.

 

عوارض کیفوپلاستی ( تزریق سیمان در مهره کمر )

 

عمل کیفوپلاستی مانند هر جراحی دیگری می تواند با عوارض احتمالی همراه باشد که مهمترین آنها عبارتند از:

• نشت سیمان استخوانی به بافت های اطراف
• ادامه درد یا افزایش LBP
• مشکلات ناشی از بیهوشی
• عفونت
• DVT
• آمبولی سیمان
• نیاز به جراحی باز
• نقص عصبی

سیمان مورد استفاده در کیفوپلاستی، فاکتور کلیدی برای stable نگه داشتن جسم مهره است.

 

مزایای تزریق سیمان به ستون فقرات

 

ورتبروپلاستی یک روش بسیار موثر است چون بعد از شکسته شدن استخوان تزریق سیمان می تواند تمامی منافذ را پر نماید و باعث استحکام استخوان ها می شود. از سری مزایای تزریق می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عدم نیاز به جراحی باز
• کاهش فوری و موثر درد
• دوره نقاهت کوتاه
• بهبود سریع عملکرد حرکتی
• کاهش احتمال شکستگی مجدد مهره

عوارض تزریق سیمان به ستون فقرات
عوارض بیهوشی	DVT
درد	نقص عصبی
نشت سیمان به بافت اطراف ستون فقرات	عفونت

مراحل انجام تزریق سیمان

 

بیمار باید قبل از عمل تحت معاینه‌ های لازم قرار گیرد. معمولاً از بی‌ حسی موضعی یا بیهوشی عمومی استفاده می‌ شود. با استفاده از سوزن‌ های خاص، سیمان به داخل مهره تزریق می‌ شود. پس از عمل، بیمار تحت نظارت قرار می‌ گیرد تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود.

برای انجام این تزریق بیمار باید روی شکم دراز بکشد و پزشک متخصص با دستگاه فلوروسکوپ که یک دستگاه رادیولوژی کامپیوتری می باشد که در اتاق عمل است تصاویر را روی مانیتور نشان می دهد عمل تزریق را شروع می نماید.

پزشک با یک سوزن بلند و از طریق مانیتور به مهره شکسته می رسد و ماده ی را که به آن سیمان استخوانی می گویند و به صورت مایع است را به داخل مهره شکسته تزریق می کند. پانزده دقیقه طول می کشد که این سیمان به حالت منجمد در بیاید و مهره شکسته یا آسیب دیده را درمان کند. این تزریق هیچ تغییری در شکل مهره ها به وجود نمی آورد و تنها باعث تثبیت وضعیت مهره ها می شود.

 

نکات مهم قبل از تزریق سیمان

 

• قبل از انجام این روش، مشاوره با پزشک متخصص ضروری است.
• انجام آزمایش‌ های تصویربرداری مانند MRI یا CT برای ارزیابی وضعیت مهره‌ ها الزامی است.
• پزشک باید سوابق پزشکی بیمار را به دقت بررسی کند تا از عدم وجود contraindication اطمینان حاصل کند.

نکات مهم بعد از تزریق سیمان

 

• از چرخاندن و خم کردن کمر خودداری نماید.
• پرهیز از بلند کردن وسایل سنگین تر از 2.5 کیلوگرم.
• از انجام فعالیت های سنگین مانند کارهای خانه و رابطه جنسی خودداری کنید.
• بعد از تزریق سیمان به کمر نباید الکل مصرف کنید چون باعث رقیق شدن خون می شود و خطر خونریزی را افزایش می دهد.
• بیمار باید هر سه تا چهار ساعت به مدت 10 تا 15 دقیقه پیاده روی نماید و به تدریج زمان راه رفتن را افزایش دهد.
• برای جلوگیری از ایجاد عفونت قبل و بعد از تعویض پانسمان دست های خود را بشوید.

جمع بندی

 

تزریق سیمان در ستون فقرات یک روش موثر برای درمان درد ناشی از  شکستگی‌ های مهره‌ ای است. با این حال، بیماران باید از عوارض احتمالی آگاه باشند و با پزشک خود در مورد مزایا و معایب این روش مشورت کنند. در نهایت، انتخاب این روش درمانی باید بر اساس شرایط فردی بیمار و توصیه‌ های پزشکی انجام شود.

 

سوالات متداول

هدف از تزریق سیمان به ستون فقرات چیست؟

هدف از تزریق سیمان به ستون فقرات استحکام و تقویت مهره های آسیب دیده ستون فقرات و از بین رفتن درد است.