شانه یخ زده که کپسولیت چسبنده نیز نامیده می شود، وضعیتی است که شامل درد و سفتی در مفصل شانه می شود. که شانه حرکت طبیعی خود را ندارد. علائم معمولاً به آرامی شروع می شوند و با گذشت زمان بدتر می شوند. اما در عرض یک تا سه سال علائم معمولاً بهتر می شوند. اگر مجبور باشید شانه خود را برای مدت طولانی ثابت نگه دارید، خطر ابتلا به شانه یخ زده افزایش می یابد.
شانه یخ زده چیست؟
شانه یخ زده یا فریز شانه یکی از مشکلات شایع در ناحیه شانه است که می تواند باعث درد و محدودیت حرکتی شود. این عارضه می تواند به علت التهاب و یا ضخیم شدن کپسول مفصل شانه به وجود بیاید و یا حتی ممکن است در اثر عواملی مانند آسیب دیدگی، بی تحرکی و… ایجاد گردد. این بیماری یک وضعیت دردناک است که در آن حرکت شانه شما محدود می شود، نام دیگر شانه منجمد کپسولیت چسبنده است. شانه یخ زده زمانی اتفاق می افتد که بافت همبند قوی اطراف مفصل شانه شما (به نام کپسول مفصل شانه) ضخیم، سفت و ملتهب شود. کپسول مفصلی شامل رباط هایی است که قسمت بالای استخوان بازو (سر بازو) را به حفره شانه (گلنوئید) متصل می کند و مفصل را محکم در جای خود نگه می دارد. این بیشتر به عنوان مفصل توپ و سوکت شناخته می شود.
این عارضه« شانه یخ زده » نامیده می شود زیرا هرچه درد بیشتری احساس کنید، احتمال استفاده از شانه کمتر است. عدم استفاده باعث ضخیم شدن و سفت شدن کپسول شانه می شود و حرکت شانه شما را دشوارتر می کند و در موقعیت خود “یخ زده” است.
به نقل از سایت دکتر کوشان: دو نوع بیماری شانه منجمد وجود دارد. نوع اولیه و نوع ثانویه. در نوع اولیه این خاصی داخل شانه وجود ندارد. پارگی تاندون شانه، پارگی کپسول شانه و مشکلاتی از این قبیل در شانه وجود ندارد. در این موارد، بهبودی در 24 ماه اتفاق می افتد. البته لازم به ذکر است که بهبودی به شکل کامل اتفاق نمی افتد. معمولا هفتاد تا هشتاد درصد بهبودی پس از دوره درمان شکل خواهد گرفت. اما نوع ثانویه بیماری شانه منجمد به خاطر مشکل دیگری در شانه ایجاد می شود. آسیب های کپسول شانه، پارگی های تاندون و یا آرتروز شانه در صورتی که درمان نشوند میتواند باعث به وجود آمدن بیماری شانه منجمد شود. اگر آسیبی باعث شانه یخ زده شود، برای درمان حتما نیاز به جراحی وجود دارد. چرا که باید مشکلی که باعث شانه منجمد شده، به طور کامل حل شود تا شانه منجمد به طور کامل درمان شود.
دلایل ایجاد شانه یخ زده
شانه یخ زده به دلایل مختلفی ممکن است ایجاد شود. برخی از این علل عبارتند از:
التهاب
التهاب در بافت های اطراف مفصل شانه می تواند منجر به ایجاد زخم و سفتی در این ناحیه شود. این التهاب ممکن است به دلیل آسیب های قبلی، جراحی یا عفونت ایجاد شود.
بی تحرکی
عدم تحرک طولانی مدت شانه، به ویژه پس از جراحی یا آسیب، می تواند باعث ایجاد شانه یخ زده شود. وقتی که فرد به دلیل درد یا آسیب قادر به حرکت دادن شانه نیست، بافت های نرم اطراف مفصل سخت می شوند.
داشتن بیماری زمینه ای
برخی بیماری ها هم چون دیابت، بیماری های تیروئید و بیماری های قلبی می توانند ریسک ابتلا به شانه یخ زده را افزایش دهند. این بیماری ها ممکن است به تغییرات متابولیکی و التهابی در بدن منجر شوند که بر روی مفاصل تاثیر می گذارد.
جنس و سن
شانه یخ زده بیشتر در افراد بین ۴۰ تا ۶۰ سال و به ویژه در زنان شایع است. این وضعیت ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی و ساختاری در بدن ایجاد شود.
علت اصلی یخ زدگی شانه (کپسولیت چسبنده) چیست؟
محققان دقیقاً نمی دانند چرا شانه یخ زده ایجاد می شود. این وضعیت زمانی رخ می دهد که التهاب باعث ضخیم شدن و سفت شدن کپسول مفصل شانه شود. نوارهای ضخیم بافت اسکار به نام چسبندگی با گذشت زمان ایجاد می شود و مایع سینوویال کمتری برای روان نگه داشتن مفصل شانه خود دارید. این کار حرکت و چرخش صحیح شانه را دشوارتر می کند.
|
دیگر علائم ابتلا به شانه یخ زده |
|
| کاهش حرکت مفصل شانه | ابتلا به دیابت |
| ابتلا به بیماری قلبی و عروقی | افزایش سن و میانسالی |
| مشکلات تیروئیدی | آسیب های شانه |
علائم شانه یخ زده
شانه یخ زده معمولاً با علائم زیر همراه می باشد:
- درد در ناحیه شانه که ممکن است به بازو و گردن نیز منتشر شود. این درد معمولاً در شب ها بدتر خواهد شد.
- کاهش دامنه حرکتی شانه، به ویژه در حرکات بالا بردن دست و چرخش آن، این محدودیت می تواند به تدریج افزایش یابد.
- احساس سفتی و خشکی در شانه، به ویژه در صبح ها یا بعد از مدت طولانی نشستن.
مراحل ایجاد شانه یخ زده
شانه یخ زده معمولاً در سه مرحله پیشرفت می کند:
مرحله دردناک
در این مرحله، درد شروع می شود و ممکن است در شب‌ها بدتر شود چون فرد بیمار نمی تواند روی شانه آسیب دیده بخوابد. این مرحله می تواند چند هفته تا چند ماه طول بکشد. افراد در این مرحله می توانند فعالیت های خود را انجام دهند ولی درد و ناراحتی آن ها کم کم افزایش پیدا می کند.
یخ زدگی
در این مرحله، درد ممکن است کاهش یابد، اما محدودیت حرکتی افزایش می یابد. این مرحله معمولاً بین ۴ تا ۶ ماه به طول می انجامد.
مرحله بهبودی
در این مرحله، دامنه حرکتی به تدریج بهبود می یابد. این مرحله ممکن است چندین ماه تا یک سال طول بکشد.
تشخیص شانه یخ زده
برای تشخیص شانه یخ زده (کپسولیت چسبنده)، پزشک شما علائم شما را مورد بحث قرار می دهد و سابقه پزشکی شما را بررسی می کند. آنها همچنین یک معاینه فیزیکی از بازوها و شانه های شما انجام می دهند. آنها خواهند کرد:
شانه خود را در تمام جهات حرکت دهید تا دامنه حرکتی خود را بررسی کنید و آیا در هنگام حرکت درد دارید. این نوع معاینه، که در آن ارائه‌دهنده شما بازوی شما را حرکت می‌دهد، تعیین «محدوده حرکت غیرفعال» نامیده می‌شود. مراقب حرکت شانه خود باشید تا “محدوده حرکت فعال” خود را ببینید.
دو نوع حرکت را با هم مقایسه کنید. افرادی که شانه منجمد دارند دامنه محدودی از حرکات فعال و غیرفعال دارند. ارائه‌دهنده شما احتمالاً عکس‌برداری با اشعه ایکس شانه را تجویز می‌کند تا مطمئن شود که علت علائم شما به دلیل مشکل دیگری مانند آرتریت در شانه شما نیست. معمولاً برای تشخیص شانه یخ زده نیازی به آزمایشات تصویربرداری پیشرفته مانند تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و سونوگرافی ندارید. اما ارائه دهنده شما ممکن است از آنها بخواهد که به دنبال مشکلات دیگری مانند پارگی روتاتور کاف باشند.
تشخیص شانه یخ زده معمولاً بر اساس تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی انجام می شود. پزشک ممکن است از روش های زیر برای تایید تشخیص استفاده کند:
معاینه پزشکی
پزشک با بررسی دامنه حرکتی شانه و ارزیابی درد، وضعیت را تشخیص می دهد.
تصویربرداری
در برخی موارد، ممکن است پزشک از تصویربرداری مانند MRI یا سونوگرافی برای بررسی ساختارهای داخلی شانه استفاده کند.
انواع آزمایش های خون
آزمایش های خون ممکن است برای شناسایی بیماری های زمینه ای مانند دیابت یا بیماری های التهابی انجام شود.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به شانه یخ زده هستند؟
عوامل خطر زیر احتمال ابتلا به شانه یخ زده را افزایش می دهد:
سن: شانه یخ زده بیشتر بزرگسالان بین 40 تا 60 سال را تحت تاثیر قرار می دهد.
جنسیت: این بیماری زنان را بیشتر از مردان مبتلا می کند.
آسیب اخیر شانه: هر گونه آسیب یا جراحی شانه که منجر به نیاز به جلوگیری از حرکت شانه شود خطر ابتلا به شانه یخ زده را افزایش می دهد. به عنوان مثال می توان به پارگی روتاتور کاف و شکستگی تیغه شانه، استخوان ترقوه یا بازو اشاره کرد.
دیابت: بین 10 تا 20 درصد از افراد مبتلا به دیابت دچار شانه یخ زده می شوند.
سایر بیماری ها و شرایط سلامتی: این شامل سکته مغزی، کم کاری تیروئید (غده تیروئید کم کار)، پرکاری تیروئید (غده تیروئید پرکار)، بیماری پارکینسون و بیماری قلبی است. سکته یک عامل خطر برای شانه یخ زده است زیرا حرکت بازو و شانه شما ممکن است محدود باشد. محققان مطمئن نیستند که چرا بیماری ها و شرایط دیگر خطر ابتلا به شانه یخ زده را افزایش می دهند.
درمان شانه یخ زده
درمان شانه یخ زده معمولاً شامل روش‌های تسکین درد است تا زمانی که فاز اولیه سپری شود. اگر به خودی خود برنگردد ممکن است برای بازیابی حرکت به درمان یا جراحی نیاز داشته باشید.
برخی از درمان های کپسولیت چسبنده ساده عبارتند از:
کمپرس سرد و گرم. اینها به کاهش درد و تورم کمک می کنند.
داروهایی که درد و تورم را کاهش می دهند. اینها شامل داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (Advil®، Motrin®) و استامینوفن (Tylenol®) است. دکتر شما ممکن است داروهای مسکن/ضد التهاب دیگری را تجویز کند. با تزریق استروئید می توانید درد و تورم شدیدتر را مدیریت کنید. همچنین ممکن است دکتر شما یک کورتیکواستروئید مانند کورتیزون را مستقیماً به مفصل شانه شما تزریق می کند.
تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS)
استفاده از یک دستگاه کوچک با باتری که با مسدود کردن تکانه های عصبی درد را کاهش می دهد.
اگر این درمان‌های غیرتهاجمی بعد از حدود یک سال درد و سفتی شانه شما را تسکین ندادند، ممکن است دکتر شما روش‌های دیگری را توصیه کند. این موارد عبارتند از:
دستکاری تحت بیهوشی: در طول این عمل جراحی، شما را می خوابانند و ارائه دهنده شما حرکت شانه شما را مجبور می کند. این باعث می شود کپسول مفصل شما کشیده یا پاره شود تا سفتی آن از بین برود. این منجر به افزایش دامنه حرکتی شما می شود.
آرتروسکوپی شانه: دکتر شما قسمت های سفت کپسول مفصل شما را برش می دهد (رهاسازی کپسولی). آنها ابزارهای کوچک و به اندازه مداد را از طریق برش های کوچک (برش) در اطراف شانه شما وارد می کنند. دکترها اغلب این دو روش را با هم برای به دست آوردن نتایج بهتر استفاده می کنند.
انجام فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یکی از مهم ترین روش های درمان شانه یخ زده است. فیزیوتراپیست ها می توانند با استفاده از تمرینات خاص، دامنه حرکتی شانه را افزایش دهند و درد را کاهش دهند. انجام فیزیوتراپی در طولانی مدت می تواند بسیار موثر باشد و از انجام عمل جراحی جلوگیری نماید.
دارو های ضد التهاب
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند ولی معمولا این درد را برای مدت نسبتا کوتاهی از بین می برند.
تزریق کورتیکواستروئید
تزریق کورتیکواستروئید به مفصل شانه می تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند. این روش معمولاً در موارد شدید تر استفاده می شود. این دارو به صورت مستقیم به داخل مفصل شانه تزریق می شود و باعث کاهش درد و التهاب می شود. انجام این تزریق می تواند درد را به صورت موقت از بین ببرد و باعث شود که بیمار تمرینات فیزیوتراپی خود را راحت تر انجام دهد.
استفاده از گرما درمانی و سرما درمانی
استفاده از یخ برای کاهش التهاب و گرما برای تسکین درد می تواند موثر باشد. این روش ها باید به صورت متناوب و با مشورت پزشک انجام شوند. گرما باعث شل شدن عضلات و افزایش جریان خون به محل آسیب دیده می شود و باعث می شود که فرد راحت تر با محدودیت های حرکتی کنار بیاید.
پیشگیری از شانه یخ زده
برای جلوگیری از بروز این بیماری ، می توان اقداماتی انجام داد:
- انجام تمرینات منظم برای حفظ تحرک شانه و جلوگیری از سفتی آن بسیار مهم است.
- کنترل بیماری هایی مانند دیابت و بیماری های تیروئید می تواند به کاهش ریسک ابتلا به شانه یخ زده کمک کند.
- در صورت بروز درد یا محدودیت حرکتی در شانه، مشاوره پزشکی فوری می تواند به پیشگیری از پیشرفت بیماری کمک کند.
برای آشنایی با دردهای پاشنه پا پیشنهاد می کنیم مقاله آشنایی با علت درد پاشنه پا را مطالعه نمایید.
کلام آخر
شانه یخ زده (کپسولیت چسبنده) می تواند یک وضعیت ناتوان کننده برای زندگی باشد. درد و سفتی در مفصل شانه میتواند انجام فعالیت‌های روزانه را که زمانی بدون مشکل انجام می‌دادید، دشوار یا حتی غیرممکن کند. اگر درمان‌های خانگی مانند استراحت و مسکن‌ها کمکی نکرد، با مشاورین کلینیک دکتر غفرانی تماس بگیرید. آنها ممکن است فیزیوتراپی یا سایر اقدامات غیرتهاجمی را برای شروع توصیه کنند.
شانه یخ زده یک وضعیت دردناک و محدود کننده می باشد که می تواند به شدت کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. با شناخت علل، علائم و روش های درمان، افراد می توانند به بهبود وضعیت خود کمک کنند. درمان های غیرجراحی معمولاً موثرترین گزینه هستند، اما در موارد شدیدتر، جراحی ممکن است لازم باشد. با رعایت نکات پیشگیرانه و مشاوره پزشکی به موقع، می توان از بروز این مشکل جلوگیری کرد. پیشنهاد ما به شما برای از بین بردن این درد مراجعه به کلینیک تخصصی درد می باشد.
سوالات متداول
شانه یخ زده چیست؟
شانه یخ زده یکی از بیماری های کتف و شانه است که با درد و ناراحتی و سفتی همراه می باشد.
روش های درمانی شانه یخ زده کدام است؟
فیزیوتراپی، استفاده از دارو، تزریق به شانه، انجام حرکات کششی و…
چه درمانی برای شانه یخ زده بهتر است؟
درمان شانه یخ زده معمولاً شامل روش‌های تسکین درد است تا زمانی که فاز اولیه سپری شود. اگر به خودی خود برنگردد ممکن است برای بازیابی حرکت به درمان یا جراحی نیاز داشته باشید.
عااالی